Z dniem 25 kwietnia 2022 r. weszły w życie zmiany do Szczegółowych Zasadach Prowadzenia Rozliczeń Transakcji (obrót zorganizowany) przyjęte uchwałą nr 13/22 Zarządu KDPW_CCP S.A. z dnia 11 kwietnia 2022 r.
Zmiany Szczegółowych Zasadach Prowadzenia Rozliczeń Transakcji nastąpiły przede wszystkim w celu:
- dostosowania regulacji w związku z rozpoczęciem rozliczeń transakcji repo, które będą zawierane w obrocie zorganizowanym. KDPW_CCP S.A. będzie przyjmował do rozliczeń klasyczne transakcje repo, których przedmiotem są skarbowe papiery wartościowe (SPW) rejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych, z wyłączeniem obligacji indeksowanych;
- uruchomienia procesu zakupu na otwartym rynku w ramach systemu GUI. KDPW_CCP S.A. będzie podejmował w ramach tego procesu działania w celu nabycia papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji dotkniętej, której rozrachunek został zawieszony, poprzez zawarcie transakcji odkupu tych papierów wartościowych. KDPW_CCP S.A. będzie przeprowadzał ten proces w terminie, odpowiednio, czterech dni roboczych po zamierzonej dacie rozrachunku tej transakcji (w przypadku, gdy przedmiotem tej transakcji są akcje) albo siedmiu dni roboczych po zamierzonej dacie rozrachunku tej transakcji (w przypadku, gdy przedmiotem tej transakcji są papiery wartościowe inne niż akcje). Jeżeli nie uda się przeprowadzić zakupu na otwartym rynku lub zakup taki nie jest możliwy, uczestnik dotknięty naruszeniem będzie mógł wystąpić do KDPW_CCP S.A. z wnioskiem o odroczenie przeprowadzenia zakupu na otwartym rynku do stosownego, późniejszego terminu obliczonego zgodnie z przepisami rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2018/1229 z dnia 25 maja 2018 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych w zakresie dyscypliny rozrachunku (Dz.U. UE L 230 z 13 września 2018 r., str. 1).
KDPW_CCP S.A. będzie przeprowadzał proces zakupu na otwartym rynku przede wszystkim w drodze tzw. „aukcji” (czyli przesyłając do uczestników rozliczających propozycję nabycia papierów wartościowych w ramach systemu GUI). Dostawa nabytych papierów wartościowych będzie następowała w terminie, odpowiednio, czterech dni roboczych po zamierzonej dacie rozrachunku tej transakcji (w przypadku, gdy przedmiotem tej transakcji są akcje) albo siedmiu dni roboczych po zamierzonej dacie rozrachunku tej transakcji (w przypadku, gdy przedmiotem tej transakcji są papiery wartościowe inne niż akcje). Dodatkowo, jeżeli wystąpi różnica w cenie nabywanych papierów wartościowych w stosunku do ceny wynikającej z transakcji dotkniętej, której rozrachunek został zawieszony, KDPW_CCP S.A. będzie pobierał stosowną różnicę od uczestnika, który jest odpowiedzialny za to zawieszenie, a następnie adekwatnie do ustaleń, przekazywał do uczestnika dotkniętego naruszeniem.
Z kolei jeżeli zakup na otwartym rynku nie będzie możliwy lub nie uda się przeprowadzić zakupu na otwartym rynku, KDPW_CCP S.A. ustali i pobierze rekompensatę od uczestnika naruszającego i dokona jej wypłaty uczestnikowi dotkniętemu naruszeniem. Rekompensata będzie stanowiła jednocześnie świadczenie zastępcze wypłacane zgodnie z przepisami ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;
- wprowadzenia mechanizmu dodatkowej ochrony kupującego. W związku z tym uczestnik rozliczający, który jest odpowiedzialny za zawieszenie rozrachunku transakcji, będzie zobowiązany do zapłaty świadczenia pieniężnego, w wysokości i na zasadach określonych w Regulaminie rozliczeń transakcji (obrót zorganizowany), tytułem utraconej przez uczestnika dotkniętego naruszeniem lub jego klienta korzyści majątkowej, jaką osiągnąłby w wyniku wykonania prawa majątkowego z papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji dotkniętej, o ile, m.in., wykonanie tego prawa następowało w bezpośrednim związku z tzw. opcjonalnym zdarzeniem korporacyjnym (zdarzenie, inne niż Walne Zgromadzenie, takie jak wezwanie do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji, albo opcjonalny podział zysku). Warunkiem skorzystania z dodatkowej ochrony kupującego będzie dostarczenie we właściwym terminie przez uczestnika rozliczającego stosownego oświadczenia, zgodnie ze wzorem określonym przez KDPW_CCP S.A., o zamiarze wykonania przez niego lub jego klienta prawa majątkowego z papierów wartościowych w związku z tym opcjonalnym zdarzeniem korporacyjnym i skorzystania z dodatkowej ochrony kupującego (jeżeli wykonanie tego prawa wymaga wyrażenia przez niego lub jego klienta woli skorzystania z niego, a on lub jego klient ma taki zamiar). Jeżeli uczestnik rozliczający nie złoży w/w oświadczenia, oznacza to, że on lub jego klient rezygnują z dodatkowej ochrony kupującego, a KDPW_CCP nie będzie zobowiązany do wykonania świadczenia tytułem utraconej korzyści majątkowej w związku z danym opcjonalnym zdarzeniem korporacyjnym;
- wprowadzenia obsługi operacji aukcji w celu zamknięcia pozycji uczestnika naruszającego wynikających z transakcji zawartych w obrocie papierami wartościowymi. Operacja ta będzie przeprowadzana w razie rozwiązania przez KDPW_CCP S.A. z uczestnikiem naruszającym umowy o uczestnictwo w trybie natychmiastowym ze względu na stwierdzenie przypadku naruszenia (defaultu uczestnika). KDPW_CCP S.A. będzie w związku z tym, po rozwiązaniu z uczestnikiem rozliczającym umowy o uczestnictwo w trybie natychmiastowym, przesyłać do pozostałych uczestników rozliczających propozycję otwarcia pozycji, która ma na celu zamknięcie pozycji uczestnika naruszającego (przy czym KDPW_CCP S.A. będzie mógł ograniczyć liczbę uczestników rozliczających, do których przesyła propozycję otwarcia pozycji). Uczestnik rozliczający, który otrzymał propozycję otwarcia pozycji, będzie uprawniony (ale nie zobowiązany) do złożenia do KDPW_CCP S.A. oferty zawarcia transakcji z terminem jej związania do zakończenia operacji aukcji. Po otrzymaniu oferty KDPW_CCP S.A. będzie akceptował warunki otrzymanej oferty zawarcia transakcji, wysyłając następnie zlecenie rozrachunku do izby rozrachunkowej w celu rozrachunku transakcji, albo odrzuci ofertę;
- dostosowania zakresu podejmowanych przez KDPW_CCP S.A. działań w przypadku niewypłacalności uczestnika rozliczającego. Przede wszystkim dostosowano przepisy w związku z zamiarem rozpoczęcia rozliczeń transakcji repo, wprowadzeniem procesu zakupu na otwartym rynku oraz operacji aukcji, a także w związku z zobowiązaniem do wypłaty rekompensaty, zwrotu różnicy w cenie papierów wartościowych bądź świadczenia pieniężnego z tytułu zastosowania dodatkowej ochrony kupującego;
- wprowadzenia komunikacji z uczestnikami rozliczającymi za pośrednictwem systemu GUI jako obowiązkowej w przypadkach określonych w Regulaminie rozliczeń transakcji (obrót zorganizowany) oraz Szczegółowych Zasadach Prowadzenia Rozliczeń Transakcji (obrót zorganizowany). Będzie to komunikacja dodatkowa, która docelowo ma być wykorzystywana przez uczestników w zakresie określonych czynności w systemach rozliczeń;
- zapewnienia przez płatników realizacji płatności na rzecz uczestników rozliczających w czasie dostępności systemów, w ramach których ta funkcja jest realizowana;
-
wprowadzenia zmian w modelu obliczeń depozytów zabezpieczających. W ramach właściwego depozytu zabezpieczającego zostanie wprowadzone naliczanie wymagania związanego z występowaniem ryzyka z tytułu tzw. wrong way risk oraz z tytułu koncentracji i płynności tzw. Liquidity and Concentration (LCR). Jednocześnie następuje rezygnacja z mechanizmu obliczania koncentracji pozycji i określania limitów koncentracji. W/w naliczenia będą prowadzone na bieżąco, na poziomie konta rozliczeniowego, odrębnie dla pozycji kasowych i terminowych. W związku z powyższym wielkość właściwego depozytu zabezpieczającego wymaganego od uczestnika rozliczającego będzie wyznaczana przy wykorzystaniu parametrów ryzyka w odniesieniu do jego ekspozycji i będzie obejmowała następujące części składowe:
- wymaganie mające na celu pokrycie potencjalnej przyszłej ekspozycji uczestnika w następstwie stwierdzenia po jego stronie przypadku naruszenia (depozyt zabezpieczający SPAN®),
- wymaganie mające na celu odzwierciedlenie aktualnej ekspozycji uczestnika wynikającej z faktycznych zmian cen rynkowych (wyrównanie do rynku),
- wymaganie mające na celu pokrycie ryzyka wynikającego z płynności instrumentów finansowych oraz koncentracji pozycji w zakresie dotyczącym ekspozycji uczestnika (tzw. Liquidity and Concentration), oraz
- wymaganie mające na celu pokrycie ryzyka wynikającego z korelacji między ekspozycją uczestnika a jego ryzykiem kredytowym (tzw. Wrong Way Risk).